Wat is de betekenis van Boeddhabeelden ?

Boeddha

Een Boeddha is iemand die complete en volledige verlichting gerealiseerd heeft. Boeddha verwijst niet naar een persoon, maar naar de hoogste bewustzijnstoestand.

De betiteling Boeddha verwijst naar een niveau van bewustzijn, maar is beslist geen titel. Met de naam Boeddha wordt vaak de stichter van het boeddhisme aangeduid: Gautama Boeddha. Het woord Boeddha in de taal Pali omvat de begrippen 'de ontwaakte', 'de verlichte' en 'degene met een allesomvattend inzicht'.                                                    Bron: wikipedia

Boeddhisme

Het boeddhisme heeft een vreedzame invloed op de maatschappij. In boeddhistische culturen zijn deugden als het streven naar vriendelijkheid, compassie, harmonie, kalmte en acceptatie duidelijk aanwezig. Ook vreugde en uitbundigheid worden in boeddhistische landen geaccepteerd. 

Het boeddhisme is een levensbeschouwelijke en religieuze stroming die werd gestart door Gautama Boeddha. Volgens de historische wetenschap leefde Boeddha circa 2500 jaar geleden in wat tegenwoordig Nepal is. Het boeddhisme heeft zich - na Nepal - geleidelijk over andere delen van Azië uitgebreid en heeft een centrale rol gespeeld in de spirituele, culturele en sociale ontwikkeling van de oosterse wereld: India, Japan, China, Thailand, Bali, Indonesië, Sri Lanka, Laos, Cambodja, Vietnam, Maleisië, Taiwan, Zuid-Korea, Korea, Bangladesh, Maleisië, Tibet. Het boeddhisme telt wereldwijd ongeveer 415 miljoen aanhangers. Ook in het westen en in Nederland mag het boeddhisme zich in een opmerkelijke belangstelling verheugen.

Boeddhabeelden

In tempels en bij mensen thuis staan veelal boeddhabeelden in meditatiezit. Deze beelden zijn omgeven door kaarsen, wierook, bloemen en schaaltjes met offergaven. Men brengt eer aan Boeddha, en aan de Boeddha in zichzelf, door een buiging voor hem te maken. Daarbij houdt men de handen voor de borst waarbij de handpalmen naar elkaar gericht zijn en de duimen naar binnen gekeerd. 8 Mei is de Jaardag van Boeddha. Het is traditie om op die dag een kaars voor hem te branden en dan een speciale wens te doen.

Een gekregen Boeddha geeft geluk omdat het gebaar van het geven het beeld waarde toekent. Jezelf een Boeddhabeeld cadeau doen kan, onder voorwaarde dat de intentie goed is en het beeld behandeld wordt met eerbied en respect. Plaats het Boeddhabeeld met het gezicht naar de deur gericht en nooit op de grond.

Meditatiezit In de meditatiezit raakt de Boeddha met de vingers van zijn rechterhand de aarde aan. Toen Boeddha bijna de verlichting bereikt had, probeerden kwade machten hem hiervan af te houden. Daarop raakte Boeddha met zijn rechterhand de aarde aan om deze als getuige op te roepen voor de waarheid van zijn woorden. Op dat moment werd de prins Siddhartha, Boeddha, de Verlichte.

Yoghiman neemt zorgen weg en geeft zelfvertrouwen.

Yoghiman (orang malu)  Yoghiman vindt zijn oorsprong in landen als Indonesië en India en stelt een in zichzelf gekeerde, mediterende man voor. Hij wordt ook wel de “Weeping Buddha” genoemd, Boeddha die huilt om het leed van de wereld. Maar Yoghiman is in zijn hart gelukkig, hij heeft vrede met zichzelf gevonden. Wie hem beter aankijkt ontdekt zijn lachende gezicht: de handen zijn tanden, het hoofd is zijn neus en de oren zijn de ogen. De achterkant herbergt de vorm van een hart; dit staat voor leven en kracht. De armen hebben de vorm van een foetus; dit staat voor reinheid en een nieuw begin.

Van Yoghiman wordt gezegd dat hij al het kwade buiten de deur houdt wanneer hij met zijn rug naar de hoofdingang toe wordt geplaatst. Door dagelijks over de rug van Yoghiman te aaien en door hem goed te behandelen worden volgens de legende zorgen weggenomen en groeit het zelfvertrouwen.

Lachende Boeddha Ook wel “dikbuik Boeddha” genoemd. Dit zijn Chinees-boeddhistische godenbeelden van rijkdom, voorspoed en geluk. De Chinese naam luidt Pu-Tai-Ho-Shang. Een lachende Boeddha staat voor geluk, blijheid, succes, welvaart en voorspoed. Men gelooft dat het meer geluk brengt als je af en toe over de dikke buik van Boeddha wrijft.

Uiterlijke kenmerken:

• Een bolvormige uitwas op het hoofd vormt het symbool van zijn grotere inzicht. Dit uitstulpsel is vermoedelijk afkomstig van een aloude hindoeïstische gewoonte van asceten om het haar in een knot op het hoofd te binden. Boeddha heeft ook een aantal jaren als asceet geleefd.
• Lange oorlellen, veroorzaakt door het dragen van zware oorsieraden, als teken van zijn koninklijke afkomst.
• De beelden hebben de ogen altijd gesloten. Dit symboliseert een houding van ingekeerdheid, ofwel een meditatiehouding.

Mudra
Een van de karakteristieken van Boeddhabeelden en van andere boeddhistische figuren, is de houding van de handen, de mudra. Iedere mudra heeft zijn eigen betekenis. Dit zijn de meest voorkomende.

Dharmachakramudra
Twee handen voor de borst met de wijsvingers en de duimtoppen tegen elkaar gedrukt. Deze houding symboliseert het het in beweging zetten van het Wiel van de Leer. Deze houding zie je vooral bij beelden die de historische boeddha, Shakyamuni, voorstellen op het moment van de eerste prediking, en bij beelden van de hemelse boeddha van het Centrum (het heelal), Vairochana genaamd. 

Bhumisparshamudra De rechterhand omlaag met de vingers naar beneden gericht en de handpalm naar het lichaam gekeerd. Deze houding symboliseert de aanraking van de aarde. De houding verwijst naar het moment dat de historische Boeddha de verlichting bereikte en daarbij de Aarde als getuige aanriep. Ook typeert deze houding de hemelse boeddha van het Oosten, Akshobhaya.

Varadamudra De rechterhand omlaag met de vingers naar beneden en de handpalm naar buiten gekeerd. Dit is de handhouding van zegen en vrijgevigheid. Hij toont de historische Boeddha in zijn dagelijkse activiteiten van zegenen, vrijgevigheid en afstandelijkheid. Ook hoort deze houding bij de hemelse Boeddha van het Zuiden, Ratnasambhava.

Dhyanamudra Beide handen in elkaar gevouwen in de schoot - de historische Boeddha in dagelijkse meditatie. Daarnaast is deze houding verbonden met de hemelse Boeddha van het Westen, Amitabha.

Abhayamudra De rechterhand opgeheven tot de hoogte van de borst, met de handpalm naar buiten gekeerd. Dit is de handhouding van geruststelling. Hij hoort bij de historische Boeddha in zijn dagelijkse activiteit van geruststelling en bij de hemelse Boeddha van het Noorden, Amoghasiddhi.

Vitarkamudra De rechterhand opgeheven, de handpalm naar buiten gekeerd met duim en wijsvinger naar elkaar toe gebogen. Dit is de houding van redenering, onderwijzen en discussie. Gewoonlijk zie je die bij voorstellingen van de historische Boeddha in allerlei scènes van prediking.

Boeddhabeelden kunnen allerlei attributen in hun handen hebben die verschillende symbolische betekenissen hebben, zoals:

• een schaal in de hand is vaak voor aalmoezen;
• de wilgentak geeft het vermogen aan om demonen en natuurrampen af te wenden;
• pijl en boog duiden op het vermogen zich met anderen te verbinden en effectief baat te vinden bij vele leraren en vrienden;
• de bijl symboliseert het vermogen om persoonlijke problemen te overwinnen;
• de bel geeft met de klank die langzaam uitsterft het vergankelijke karakter van alles aan;
• de lotusbloem staat voor zuiverheid, verlichting, barmhartigheid en mededogen;
• de soetrarol bevat de leerstelling van Boeddha;
• de sistrum, de staf met ringen, weerspiegelt mededogen en het vermogen alle wezens te beschermen;
• een schelp symboliseert het eeuwige oergeluid.  Bron: anf|ix.web-log.nl